Διαβάσαμε στην ακόλουθη πηγή http://periglwssio.wordpress.com/ και το μεταφέρουμε αυτούσιο:
Αφορμή για τo σημερινό σημείωμα στάθηκε το όνομα της γνωστής εφημερίδας Βραδυνή από ορθογραφική άποψη. Μερικές λέξεις ρυθμίζονται ορθογραφικά με βάση τη μορφολογική τους ανάλυση. Παραδείγματα: το αντικρίζω έχει σχηματιστεί από το επίρρημα αντίκρυ και την αυτοτελή παραγωγική κατάληξη -ίζω, που ετυμολογείται από αρχ. οδοντικόληκτα ρήματα σε -ιδ, π.χ. ελπίδ-j-ω > ελπίζω (Σακελλαριάδης 1997:85, 87-88)· το αντικρινός ανήκει στα επίθετα που παράγονται από τοπικά επιρρήματα και σχηματίζονται με βάση την κατάληξη -ινός, π.χ. κοντά-κοντινός, μακριά-μακρινός,μπροστά-μπροστινός, πλάι-πλαϊνός (Σακελλαριάδης 1997:148)· το βραδιάζει έχει την αυτοτελή κατάληξη -ιάζει (π.χ. ανατριχ-ιάζει, σωρ-ιάζει), που αποσπάστηκε από ρηματικούς τύπους, όπως πλησιάζει (< πλησίος), θυσιάζει (< θυσία) (Σακελλαριάδης 1997:87)· ομοίως, βραδινός, ως αποτελούμενο από το θέμα της λέξης βράδ-υ και την κατάληξη -ινός (βλ. και σχόλιο στο ΛΝΕΓ, μετά το λήμμα βραδιά). Η Ακαδημία Αθηνών αποφάσισε το 1933 να γραφούν τα αντικρινός και βραδινός με ι αντί υ (αντικρυνός, βραδυνός). Η προηγούμενη γραφή των επιθέτων αυτών με υ προφανώς βασιζόταν στην παραγωγή τους από το αντίκρυ(< αρχ. αντικρύ) και βράδυ αντίστοιχα: αντικρυ-νός, βραδυ-νός. Ωστόσο, η μορφολογική τους ανάλυση δείχνει ότι έχουν σχηματιστεί με την προσθήκη της παραγωγικής κατάληξης -ινός (όχι -νός) και οδηγεί στην ορθογράφησή τους με ι. Με βάση τη δομή τους, τααντικρινός και βραδινός εντάσσονται σε ένα ευρύτερο σύνολο επιθέτων με κατάληξη -ινός, όπως είναι τα ακόλουθα: πρωινός, εσπερινός, περ(υ)σινός, τωρινός κ.λπ. (βλ. και ΛΝΕΓΟΕ:13). Οι γραφές αντικρίζω-αντικρινός, βραδιάζει (ή βραδιάζω)-βραδινόςυιοθετούνται από το ΛΚΝ, το ΛΝΕΓ και το ΝΕΛ. Σωστές πληροφορίες για τα αντικρίζω καιβραδινός δίνει και το ΣΓΑ στα αντίστοιχα λήμματα. Επομένως, κακώς έχει επικρατήσει στο συγκεκριμένο φύλλο η γραφή βραδυνή.
Αφορμή για τo σημερινό σημείωμα στάθηκε το όνομα της γνωστής εφημερίδας Βραδυνή από ορθογραφική άποψη. Μερικές λέξεις ρυθμίζονται ορθογραφικά με βάση τη μορφολογική τους ανάλυση. Παραδείγματα: το αντικρίζω έχει σχηματιστεί από το επίρρημα αντίκρυ και την αυτοτελή παραγωγική κατάληξη -ίζω, που ετυμολογείται από αρχ. οδοντικόληκτα ρήματα σε -ιδ, π.χ. ελπίδ-j-ω > ελπίζω (Σακελλαριάδης 1997:85, 87-88)· το αντικρινός ανήκει στα επίθετα που παράγονται από τοπικά επιρρήματα και σχηματίζονται με βάση την κατάληξη -ινός, π.χ. κοντά-κοντινός, μακριά-μακρινός,μπροστά-μπροστινός, πλάι-πλαϊνός (Σακελλαριάδης 1997:148)· το βραδιάζει έχει την αυτοτελή κατάληξη -ιάζει (π.χ. ανατριχ-ιάζει, σωρ-ιάζει), που αποσπάστηκε από ρηματικούς τύπους, όπως πλησιάζει (< πλησίος), θυσιάζει (< θυσία) (Σακελλαριάδης 1997:87)· ομοίως, βραδινός, ως αποτελούμενο από το θέμα της λέξης βράδ-υ και την κατάληξη -ινός (βλ. και σχόλιο στο ΛΝΕΓ, μετά το λήμμα βραδιά). Η Ακαδημία Αθηνών αποφάσισε το 1933 να γραφούν τα αντικρινός και βραδινός με ι αντί υ (αντικρυνός, βραδυνός). Η προηγούμενη γραφή των επιθέτων αυτών με υ προφανώς βασιζόταν στην παραγωγή τους από το αντίκρυ(< αρχ. αντικρύ) και βράδυ αντίστοιχα: αντικρυ-νός, βραδυ-νός. Ωστόσο, η μορφολογική τους ανάλυση δείχνει ότι έχουν σχηματιστεί με την προσθήκη της παραγωγικής κατάληξης -ινός (όχι -νός) και οδηγεί στην ορθογράφησή τους με ι. Με βάση τη δομή τους, τααντικρινός και βραδινός εντάσσονται σε ένα ευρύτερο σύνολο επιθέτων με κατάληξη -ινός, όπως είναι τα ακόλουθα: πρωινός, εσπερινός, περ(υ)σινός, τωρινός κ.λπ. (βλ. και ΛΝΕΓΟΕ:13). Οι γραφές αντικρίζω-αντικρινός, βραδιάζει (ή βραδιάζω)-βραδινόςυιοθετούνται από το ΛΚΝ, το ΛΝΕΓ και το ΝΕΛ. Σωστές πληροφορίες για τα αντικρίζω καιβραδινός δίνει και το ΣΓΑ στα αντίστοιχα λήμματα. Επομένως, κακώς έχει επικρατήσει στο συγκεκριμένο φύλλο η γραφή βραδυνή.
πηγή: http://periglwssio.wordpress.com/
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: η ομάδα σύνταξης του ''Βραδυνού Τύπου" κράτησε το βραδ-υνός για λόγους "γραφιστικής καλαισθησίας"...παράλογα πράγματα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου